EY CEO Görünümü 2024 Araştırması’na katılan sıhhat bölümü CEO’larının %36’sı yapay zekâya has risklerin nasıl tesirli biçimde yönetileceğine odaklanıyor. %66’sı ise yapay zekâ odaklı yeni gelecekte toplumsal, etik ve yasal riskleri ele almak için daha fazla çalışmaya muhtaçlık olduğunu düşünüyor.

Sağlık hizmetlerinde hem dönüşümü hızlandıran hem de geleceğe bedel katma potansiyeli olan yapay zekâya yönelik bir strateji geliştirilmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Yapay zekâ (AI) ve üretken yapay zekâ (GenAI), çok fazla umut vaat etse de birçok kuruluş bu teknolojinin nasıl çalıştığına alışmak ve klinik alanda uygulamadan evvel uygun yapay zekâ modelini ve data idaresini oluşturmak için öncelikle bu teknolojileri genel merkezlerine entegre etmekle işe başlıyor.

EY CEO Görünümü 2024 Araştırması’na katılan sıhhat kesimi yöneticileri, kurumların yapay zekânın risklerini ve yararlarını dengelemesini sağlayacak idare ve marifet setleri oluşturmasının ehemmiyetini vurguluyor. Araştırmaya katılan sıhhat bölümü CEO’larının %52’si, yapay zekânın önümüzdeki 10 yıl içinde sıhhat hizmetlerinde yaygın olarak kullanılacağını düşünüyor. İştirakçilerin %40’ından fazlası ise firmalarının stratejisinden sorumlu üst seviye yöneticilerle direkt kontaklı bir yapay zekâ grubu kurduklarını belirtiyor.

Sağlık bölümü yöneticilerinin yapay zekâ ile sağlanan içgörülerin hastaları tehlikeye atmayacağına dair bir itimat düzeyini korurken tıpkı vakitte bu teknolojinin sunduğu fırsatlardan yararlanabilmek için dikkat etmeleri gereken kıymetli hususlar bulunuyor. EY araştırması; sıhhat kuruluşlarının AI ve GenAI stratejilerini geliştirirken, sıhhat yöneticilerinin dikkat etmesi gereken beş temel konunun öne çıktığını söylüyor:

1. Yapay zekâ ve GenAI’ı aktifleştirmek ve ölçeklendirmek için yöneticilerin taahhüdü alınmalı

Sağlık kesimi önderleri, bütünsel bir vizyon için çabalamalı ve denedikleri pilot uygulamalar istedikleri muvaffakiyete ulaşmasa dahi yapay zekâ stratejilerinden büsbütün vazgeçmemeli. Yeni inovasyonların benimsenmesi, bilhassa de hasta güvenliği konusunda tasaları olan sıhhat çalışanları için şiddetli bir süreç olabilir. Bununla birlikte; güçlü liderlik, uygun eğitim ve hasta bakımına klinik açıdan yarar sağlayan ispatlar bu zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olabilir.

2. Yapay zekâ stratejinize olan itimat artırılmalı

Yapay zekâ global olarak gelişmeye devam ettikçe düzenleyiciler, bilhassa de teknolojinin tıbbi aygıtlara ve klinik iş akışlarına entegre edilmesi kelam konusu olduğunda, yeni ortama adapte olmak için çabalıyor. Algoritmaların ve değişen data kümelerinin hasta bakımını etkileme risklerine karşı korunmak için sıhhat kuruluşlarının performans izleme ve değişiklik idaresi konusunda dikkatli olması gerekiyor.

3. Yapay zekâ stratejisinin güçlendirilmesi için gerçek data altyapısı oluşturulmalı

Veri altyapısı, yapay zekâya sahip sıhhat kuruluşlarının önündeki en kıymetli pürüzlerden biri olarak ortaya çıkıyor. Yapay zekâyı artık ve gelecekte aktifleştirmek ve daha faal bir biçimde kullanabilmek için sıhhat sistemlerinin gelecekteki gereksinimlere nazaran esnekleşebilecek bir bilgi altyapısı oluşturması gerekiyor.

4. İş gücü, yapay zekâ eğitimiyle donatılmalı ve çalışanların marifetleri artırılmalı

Sağlık kuruluşlarında AI ve GenAI’ı kişisel olarak kullanmaya başlayan ya da çıktılara nazaran karar veren çalışanlar olabilir. Çalışanların performansı nasıl izleyeceklerini anlamalarına yardımcı olmak için yapay zekâ konusunda sağlanabilecek eğitimleri ayrıntılı bir halde düşünmek büyük kıymet taşıyor. Buna ek olarak, AI yahut GenAI araçlarını uygularken klinisyenlerle çalışmak başarılı entegrasyonun ayrılmaz bir modülü olarak sıralanabilir. Klinisyenlerin bu yeni teknolojik araçların gelecekteki durumlarını nasıl etkileyebileceğini tam olarak bilmeleri için şeffaflık, sürecin en başından itibaren gereklidir.

5. Yapay zekâ olgunluğuna uygun kullanım senaryoları önceliklendirilmeli

Sağlık kuruluşları hem finansal kıymet hem de hasta tecrübesi konusunda yatırımlarının kıymet denklemi açısından karşılığını alacağından emin olmak istiyor. Kuruluşlar, paha üretmek için klinik olarak uygulanabilir, uygun maliyetli ve en kıymetlisi de sürdürülebilir olan gerçek yapay zekâ çeşidini uygulamalı. Yapay zekânın kullanımı sırf GenAI yahut sadece bir cins yapay zekâ etrafında dönmeyebilir; uygun maliyetli ve sürdürülebilir bir uygulama için robotik süreç otomasyonu (RPA), makine tahsili ve GenAI’ın bir karışımı kullanılabilir. Uygulamanın başarılı olması için değerli olan; bu araçları yönetilebilir, etik, kıymetli algoritmalar üretmek için uygun nezarete sahip olacak biçimde bir ortaya getirmektir.

EY Türkiye Sıhhat ve Yaşam Bilimleri Lideri T. Ufuk Eren raporla ilgili şu açıklamalarda bulundu:

“Cesur adımların benimsenerek yeni teknolojilerin uygulanması, bilhassa de hasta güvenliğine ehemmiyet veren sıhhat kuruluşları açısından güçlü bir süreç olabilir. Bu süreçte; hakikat bir strateji, uygun eğitimler ve güçlü bir liderlik ile hasta bakımına yarar sağlayabilecek AI ve GenAI uygulamaları önceliklendirilebilir. Kuruluşların; AI yoluyla sunulan bilgilerin klinik olarak kabul edilen tedavi protokollerine dayandığını kanıtlayabilmesi, AI ve GenAI sayesinde süreçlerini hızlandırarak verimliliği artırabilmesi ve hasta sonuçlarında yanılgı hissesini en aza indirilebilmesi için yanlışsız bir stratejiyle kuruluşun kendisine en uygun olan yapay zekâ usullerini belirlenmesi değerlidir.”

EY Türkiye Hukuk Kısmı Şirket Ortağı, Sıhhat ve Ömür Bilimleri Bölüm Başkanı Av. Ahmet Sağlı ise şunları belirtti:

“Sağlık kuruluşları, yapay zekâya ve yapay zekânın getirdiği yenilik ve değişime daha uzaklıklı yaklaşan çalışanlardan, bunu kullanmaya çok daha yakın olan Z jenerasyonu çalışanlarına kadar tüm çalışanların yapay zekâ uygulamalarına ve stratejilerine süratli ahenk sağlamalarını destekleyici dahili altyapı oluşturmalıdır. Bununla birlikte; sıhhat hizmeti sağlayıcılarının, hasta memnuniyetini öne çıkaracak biçimde hizmet vermek ve hizmet kalitesini artırmak için yapay zekâ algoritmaları geliştiren ve işleten paydaşlarla yakın çalışması gerekiyor. Ayrıyeten, kuruluşların gelecekte yapay zekâ uygulamalarından en tesirli sonuçları elde ederek bedel sağlayabilmesi için bilgi altyapısının çok yeterli ve aktif bir halde oluşturulması kritik kıymet taşıyor.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı