Dünya Sıhhat Örgütü’nün bilgilerine nazaran; dünyada 1.5 milyardan fazla kişi hipertansiyon hastası. Ülkemizde de neredeyse her 3 şahıstan 1’ine  hipertansiyon (140/90 mmHg yahut daha yüksek) tanısı konuyor. Üstelik yapılan son çalışmalar hipertansiyonun 20  yaş kümesindeki genç yetişkin popülasyonda, hatta çocuklarda bile giderek yaygınlaştığını gösteriyor. Tedavi edilmediğinde kalp krizinden inmeye, beyin kanamasından böbrek yetersizliğine kadar önemli sonuçlara yol açabilen hipertansiyon birçok vakit belirtisiz seyrediyor. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, bu nedenle hiçbir yakınması olmasa  da kan basıncının çocukluktan itibaren tertipli olarak ölçülmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Hipertansiyonun önlenebilir bir hastalık olduğu ve her yaşta görülebildiği unutulmamalıdır. Hasebiyle kardiyovasküler hastalık  riski yüksek olan çocuklarda, anne yahut babasında hipertansiyon olan çocuklarda, yeniden kilolu yahut obezite sorunu olan ve hareketsiz hayat usulüne sahip gençlerde yılda en az bir kere kan basıncının denetim edilmesi son derece önemlidir” diyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, hipertansiyonun genç yaşlarda görülmesine yol açan etkenleri anlattı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu! 

Aşırı tuz tüketmek

Fazla tuz içeren fast food stili besinlerin ve çok işlenmiş eserlerin sık sık tüketilmesi hipertansiyonun daha erken yaşlarda görülmesine neden olabiliyor. Yapılan araştırmalara nazaran, günde 5 gramdan fazla tuz tüketen bireylerin hipertansiyona yakalanma riski daha yüksek. Türkiye’de genel popülasyonda yapılan SALTURK çalışmasında, günlük tuz tüketimi yaklaşık 15 gram olarak saptandı. Hipertansiyon tanısı olan hastaların ise çok fazla tuzlu yiyeceklerden kaçınmaları ve günde 2 gramın altında kalmaya çalışmaları gerekiyor. 

Obezite

Çağımızın kıymetli bir sorunu olan ve genç nüfusta, hatta çocuklarda bile görülme sıklığı süratle artan obezite de hipertansiyona neden olan kıymetli bir etken. Sağlık Bakanlığı verileri, ülkemizde erişkin nüfusun yaklaşık yüzde 65’inin ülkü bedellerin üzerinde bir beden tartısına sahip olduğunu bildiriyor. Yapılan araştırmalar  yüksek beden kitle indeksi (> 25 kg/m2) yahut geniş bel/kalça oranına (>0,85) sahip şahıslarda hipertansiyon riskinin 3 kat artığını gösteriyor. 

Hatalı beslenme alışkanlığı

Gençlerde görülen yüksek tansiyonun bir öbür kıymetli sebebi, sıhhatsiz beslenme ve çabuk tüketilen besinlere (fast food) kayan yeme alışkanlığı. Yapılan çalışmalar, işlenmiş besinlerin, doymuş yahut trans yağ oranı yüksek yiyeceklerin, rafine şekerin ve yeniden gençlerin beslenmelerinde daha az meyve ve zerzevata yer vermelerinin hipertansiyondaki sayısal artışla ilişkili olduğunu gösteriyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper  Karakuş,  “Yüksek tansiyon hastalarının yüklü olarak zerzevat ve meyve, daha az yağlı besinler, tam tahıl ve zerzevat kaynaklı proteinler tüketmeleri çok önemlidir” diyor.

Hareketsiz yaşam

Gençlerde antrenman eksikliği de hipertansiyon gelişimine yol açabilen bir öteki kıymetli etkeni oluşturuyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, yürümek, koşmak, yüzmek ve yük kaldırmak üzere güç artıran fizikî aktivitelerin yüksek tansiyonu önlemeye ve düşürmeye yardımcı olduğunu belirterek,  “Dünya Sıhhat Örgütü haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta  aerobik antrenman (veya haftada 75 dakika şiddetli aerobik egzersiz) ile haftada en az 2 gün güç geliştirme antrenmanları yapılmasını önermektedir” bilgisini veriyor. 

Tütün ürünleri kullanmak

Sağlık Bakanlığı verileri; 15 yaş ve üzerindeki gençlerin yaklaşık yüzde 27’sinin etkin sigara içicisi olduğunu bildiriyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alper Karakuş, malign hipertansiyon olarak isimlendirilen çok yüksek düzeylerdeki hipertansiyonun sigara tüketimiyle direkt alakasının ortaya konduğuna işaret ederek, “Özellikle, hipertansiyonu olup sigara içenlerde malign hipertansiyona yakalanma riskinin sigara içmeyenlere nazaran 5 kat daha fazla olduğu kanıtlanmıştır. 2019 yılında yayınlanan Türk Hipertansiyon Uzlaşı raporu sigarayı bırakmanın kardiyovasküler riskini azaltmada en tesirli tedbirlerden biri olduğunu vurgulamıştır” diye konuşuyor. 

Alkol tüketimi

Yaygın inanışın tersine, kronik etanol tüketimi kan basıncını düşürmediği üzere erkekler için günde 20–30 gram ve bayanlar için 10–20 gram etanolün aşılması kardiyovasküler meselelerin gelişme riskinin daha çok artmasıyla sonuçlanıyor. Araştırmalar, hipertansiyon tanısı olan gençlerde yüzde 54 oranında alkol tüketimi olduğunu gösteriyor. 

Anksiyete

Gözlemsel çalışmalara nazaran, genç yetişkinlerde anksiyete tanısı sonrasında hipertansiyon gelişme riski daha yüksek. Otonom sistemlerdeki değişikliklere daha uzun müddet maruz kalmayla açıklanan bu durum, hipertansiyon tanısı alan genç hastalarda anksiyetenin erken tespitine ve idaresine dikkat çekiyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı