Bu olgunun temel nedenlerini ve sonuçlarını pahalandıran Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, bir toplumda itimadın azalmasının kuşkucu ve kaygılı bireylerin artmasına neden olduğunu vurguladı. Ebeveynler tarafından yetiştirilme üslubuna işaret eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Çocukluk yıllarında hayatın tehlikelerle dolu olduğu öğretilerek yetiştirilen şahıslar, insanlara inanç duymayı unutur, kuşkucu ve kuşkucu bireyler haline dönüşürler.” dedi.

 Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı: “Güvensizliğin doğurduğu kuşku ve kuşku durumu komşuluk, dostluk üzere toplumsal alakaları zedelemekte, bireylerde dehşet ve öfke uyandırmakta, toplumsal iş birliğinin, huzur ve refahın gerçekleşmesine pürüz olmaktadır.”

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, toplumda artan şüphecilik olgusunu kıymetlendirdi.

Güvensizlikle yakından ilişkili…

Toplumsal ömür içinde gözlemlenen kuşku ve kuşku üzere olayların güvensizlik olgusuyla yakından alakalı olduğuna vurgu yapan Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bir toplumda inancın azalması kuşkucu ve telaşlı bireylerin artmasına neden olur. Herkes öbürleri için potansiyel bir tehlike olarak algılanır. Bu durumun yaygınlaşmasında tesirli olan bir öbür neden ise toplumsal bedellerden uzaklaşmadır. Değerlerde yoksunluk, sapma davranışların çoğalması, kuşku ve kuşku üzere durumların artmasına neden oluyor. Bu durumun sebepleri ortasında bilinen bir öbür neden ise ebeveynler tarafından yetiştirilme üslubu. Çocukluk yıllarında hayatın tehlikelerle dolu olduğu öğretilerek yetiştirilen şahıslar, insanlara inanç duymayı unutur, kuşkucu ve kuşkucu bireyler haline dönüşürler.” dedi.

Paranoid kişilik bozukluğu olanlar herkesten şüphelenirler

Öte yandan bu durumun hayli önemli bir psikolojik boyutunun da olduğunu tabir eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bazı kişilik yapıları bu duruma taban hazırlar. Bilhassa literatürde paranoid kişilik bozukluğu olarak tanımlanan şahıslar, ellerinde kâfi delil olmadan etrafındaki herkesten şüphelenirler ve onlara karşı hiçbir halde inanç duymazlar.” formunda konuştu.

Bazı medya içerikleri de kaygıyı körüklüyor

Güven hissinin muhakkak periyotlarda beşerler ortasında azalıp çoğaldığının gözlemlenebildiğini kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şöyle devam etti:

“Bu süreçte çift taraflı bir tabiata sahip olan bağlantı teknolojileri de tesirli oluyor. Çağdaş periyotta kitle irtibat araçlarının toplumsal alanda şahısların niyet ve davranışları üzerinde belirleyici rol oynadıkları biliniyor. Medyada, bilhassa haberlerde ve haber programlarında yüksek oranda şiddet, istismar, gasp ve dolandırıcılık içeriklerinin üretilmesi bireylerin dehşetlerini körükleyerek kuşku ve telaş hislerinin gün yüzüne çıkmasına neden oluyor. 

Hatta televizyon kanallarında daha fazla reyting alabilmek için yayınlanan cinayet ve kaza içerikli haberler, dizilerdeki şiddet sahneleri yalnızca ülke içinde bireylerin kuşku ve kuşku durumunu artırmakla kalmıyor, farklı ülkelerden Türkiye’ye gelmek isteyen turistlerin kaygı duymalarına, eğitim için Türk üniversitelerini seçmek isteyen öğrenci ve velilerinin kararlarını bir sefer daha gözden geçirmelerine neden oluyor. Diğer bir kelamla bu durum ülke imajını da olumsuz etkiliyor.”

Sosyal medyanın bilinçsizce kullanılması da tesirli oluyor

Sosyal medyanın bilinçsizce kullanılmasının da toplumda kuşku ve kuşku durumlarının yaygınlaşmasına neden olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Özellikle toplumsal medyada daha fazla okunmak ve takipçilerini artırmak için temelsiz bilgi paylaşımları bu durumun tetikleyicisi olabilir. Bu durum da yeniden toplumsal medyanın güvenirliğini ortadan kaldırıyor.” dedi.

Toplumsal bağlar üzerindeki etkileri

Toplumda kuşku ve kuşkunun yaygınlaşmasıyla birlikte insanların birbirlerine ve kurumlara olan inancının azaldığını belirten Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Özellikle bağlarda hakim pozisyona gelen kuşku ve kuşku bir süre sonra toplumun tüm benliğini sarmakta, toplumsal pahaları ve toplumun ruhsal yapısını zedelemektedir. Toplumsal hayat içinde bireyler yakın bağlantı kurmakta ıstırap çekerler karşılaştığı her durum ve bireyi sorgular durumda olduğu için itimat hissinden mahrum kalırlar. Bu durum bilhassa bireylerin yaşamsal varlık alanlarında daha besbelli olarak ortaya çıkmaktadır. Nitekim güvensizliğin doğurduğu kuşku ve kuşku durumu komşuluk, dostluk üzere toplumsal alakaları zedelemekte, bireylerde kaygı ve öfke uyandırmakta, toplumsal iş birliğinin, huzur ve refahın gerçekleşmesine mahzur olmaktadır.” diye konuştu. 

Değerler eğitimi çok kıymetli ve gerekli

Şüphe ve kuşkunun artmasının tesirlerini kıymetlendiren Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Sosyal sermayenin ayrılmaz bir kesimi olan itimat duygusu, toplumsal ilgilerin temelinde bulunan çok değerli bir kaynak. Toplumsal itimat seviyesinin yüksek olduğu toplumlarda ise ekonomik kalkınma gerçekleşiyor. Demokratik süreçler daha sıkıntısız işliyor ve bireyler daha yüksek seviyede memnunluk ve tatmin yaşıyor. Toplumun fertleri ve kurumları ortasındaki güvensizlik ise bütüncül yapının bozulmasına neden oluyor. Toplumsal hayat içinde inancın sağlanmasında toplumsal bedellerin çok değerli bir yeri var. Çünkü toplumsal pahalar, toplumda, fertler ortasında ahenk ve itimat ortamının oluşmasını sağlayan, kutuplaşmaları önleyen, kaynaştırıcı faktörler. Dürüstlük, açıklık, tutarlılık, sadakat, yakınlık, bağlılık, kestirim edilebilirlik üzere pek çok paha toplumda inanç tesis eden alakaları kurma konusunda etik bir temel teşkil ediyor. Bu manada kıymetler eğitimi çok değerli ve gerekli. Öte yandan adaletin tesis edilmesi, toplumda inanç seviyesinin yükseltilmesi sürecinin vazgeçilmez öğelerinden biridir.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı